اهداف
کتابخانههای دانشگاهی به عنوان بخش جداییناپذیر هر نظام آموزشی و پژوهشی، همواره در خدمت این نظام قرار دارد و به همین دلیل، هدفها و وظیفههایی که برای آن تعیین میشود، باید با نیازهای نظام آموزشی و پژوهشی سازمان مادر مطابقت داشته باشد. بر این اساس، در استاندارد شماره یک از مجموعه استانداردهای کتابخانههای دانشگاهی ایران، که توسّط کتابخانه و مرکز اسناد ملّی جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است، در خصوص هدفها و وظیفههای کتابخانههای دانشگاهی چنین آمده است:
هر کتابخانه دانشگاهی (اعمّ از مرکزی یا دانشکدهای) باید پیش از هر چیز، دارای هدفها و وظیفههای معیّن و مدوّنی در راستای هدفها و وظیفههای سازمان آموزشی متبوع خود باشد.
به این ترتیب، هدفهای عمده و کلّی کتابخانه مرکزی و مرکز منابع علمی دانشگاه شاهد و کتابخانههای وابسته به آن را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
o پشتیبانی از هدفها و برنامههای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه شاهد از طریق تأمین نیازهای اطّلاعاتی اساتید، دانشجویان, کارکنان و سایر کاربران.
o بهکارگیری شیوههای نوین کتابداری و اطّلاعرسانی و فنّاوریهای پیشرفته اطّلاعاتی در جهت استفاده بهینه از نیروی انسانی، منابع و امکانات، به منظور اشاعه سریعتر اطّلاعات، افزایش دسترسی به آن و عرضه فعّالانه خدمات.
o گردآوری مجموعهای غنی از منابع اطّلاعاتی علمی– تخصّصی و مرجع در حوزههای فعّالیّت دانشگاه شاهد و ارتقاء سطح کمّی و کیفی آن در جهت پاسخگویی هر چه بیشتر به نیازهای مراجعان.
وظایف
با توجّه به هدفهای یاد شده، وظیفههای عمده و کلّی کتابخانه مرکزی و مرکز اطّلاعرسانی دانشگاه شاهد و کتابخانههای وابسته به آن را میتوان به شرح زیر برشمرد:
o گردآوری و سازماندهی مجموعهای از کتابها، نشریّات ادواری، موادّ دیداری- شنیداری، لوحهای فشرده، پایاننامهها و سایر منابع مورد نیاز برای اجرای برنامههای آموزشی، طرحهای تحقیقاتی و پایاننامههای دانشجویان.
o گردآوری و سازماندهی مجموعهای از منابع مرجع و کتابشناختی عمومی و تخصّصی.
o تهیّه راهنماها و بروشورهایی به منظور آگاه کردن اساتید و دانشجویان از منابع و خدمات کتابخانه.
o تدوین و اجرای برنامههای آموزش استفاده از کتابخانه برای دانشجویان و اعضای هیأت علمی.
o سازماندهی مؤثّر مجموعه، به منظور افزایش میزان دسترسی به آن.
o فراهم آوردن امکانات و تسهیلات فیزیکی کافی و مناسب برای استفاده از منابع در داخل کتابخانه.
o فراهم آوردن امکانات امانت منابع به مراجعان، نسخهبرداری و استفاده اعضای هیأت علمی از منابع دیداری- شنیداری در کلاسهای درس.
o تدارک خدمات مرجع و امانت بینکتابخانهای.
o ارائه خدمات آگاهیرسانی جاری، از طریق تولید کتابشناسیها، نمایهنامهها و چکیدهنامهها یا اشاعه اطّلاعات گزینشی و جستجو در پایگاههای اطّلاعاتی مورد نیاز.
o رایانهای کردن خدمات کتابخانه و استفاده از پایگاههای اطّلاعاتی موجود.
o نگهداری تجهیزات، وسایل و منابع دیداری- شنیداری و تولید و نسخهبرداری اینگونه منابع در حوزههای فعّالیّت دانشگاه شاهد.
o تدوین خطّمشی و آییننامههای لازم در ارتباط با خدمات و فعّالیّتهای کتابخانه و تهیّه برنامههای کوتاهمدّت، میانمدّت و بلندمدّت.
o استخدام و بهکارگیری نیروهای ماهر و متخصّص و تلاش برای رشد و ارتقاء سطح علمی آنها.
o گردآوری و تجزیه و تحلیل آمار فعّالیّتهای کتابخانه و ارائه مستمرّ گزارش آن به مقام مافوق.
o مبادله منابع و مدارک علمی– تخصّصی با مراکز علمی، فرهنگی و مؤسّسههای آموزشی و پژوهشی داخلی و خارجی.
o تشکیل نظام شبکهای اطّلاعرسانی در داخل دانشگاه و همکاری با شبکههای اطّلاعرسانی سایر دانشگاهها و مؤسّسهها، از قبیل شبکه ملّی کتابخانههای دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی ایران.